احتمالا تا کنون نام ارتودنسی رنگی را شنیده‌اید. اما این چطور رنگ مناسبی برای زیبایی ارتودنسی انتخاب کنیم که با صورت و رنگ پوست ما هم‌خوانی داشته باشد همیشه یکی از سوالات مطرح بوده است. در این مطلب با ما همراه باشید تا بیشتر با این موضوع و نکات آن آشنا شویم.
مقدمه
در خصوص ارتودنسی رنگی باید گفت که ما واقعا درمان مستقلی به این اسم نداریم. در واقع ما یک دسته‌بندی جدید در ارتودنسی در کنار نامرئی، ثابت، متحرک و غیره به نام رنگی نداریم. این صرفا یک اصطلاح ساده است که در ارتودنسی ثابت برای برخی از بیماران یا حتی بیشتر آن‌ها استفاده میکنند. مهم‌ترین و مرسوم‌ترین شیوه منظم نمودن دندان‌ها، ارتودنسی ثابت فلزیست. در این روش از سیم، براکت و اجزای دیگری که به دندان‌ها متصل میشوند برای اصلاح موقعیت دندان‌ها استفاده میشود. به طور دقیق‌تر براکت‌ها، باندها، سیم قوس‌دار و الاستیک‌ها مهم‌ترین بخش‌های هر بریس را در بر می‌گیرند:
- براکت‌ها به جلوی دندان متصل میشوند.
- از میان براکت‌ها سیم قوس‌دار رد میکنند و براکت‌ها را به هم متصل میکنند.
- باندهایی فلزی که به دور دندان ای آسیاب انتهایی وصل میشوند.
- الاستیک‌ها به براکت‌ها وصل میشوند و براکت‌های بالا و پایین را به هم متصل میکنند و در رنگ‌های مختلف ساخته میشوند.
ارتودنسی رنگی چیست؟
وقتی صحبت از ارتودنسی رنگی میشود دقیقا منظور همین الاستیک‌ها و کش‌های ارتودنسی رنگی است. این الاستیک‌ها نوارهای لاستیکی نسبتا باریک اما محکمی هستند که تقریبا در تمام رنگ‌هایی که شما دوست داشته باشید موجود هستند. به طور کلی دستگاه ارتودنسی ثابت از اجزای متفاوتی تشکیل میشود که می‌توان به بریس‌ها و براکت‌ها در کنار کش ارتودنسی اشاره نمود.
براکت ارتودنسی عموما به صورت فلزی است و در صورت نیاز از روش‌های درمانی متفاوتی می‌توان بهره برد که شامل براکت‌های سرامیکی و یا ارتودنسی ضفاف و غیره است. اما بندها و کش ارتودنسی رنگبندی‌های متفاوتی را شامل میشود که در جلسات مراجعه می‌توانید این رنگ‌ها را انتخاب کنید و امتحان نمایید.
به طور کلی می‌توان بیان کرد که دو نوع کش در ارتودنسی مورد استفاده هستند که کاربردهای مخصوص به خود را دارند. نوعی از این کش ارتودنسی، بندهای الاستیک کوچکی هستند که بر روی براکت‌ها و بریس‌ها قرار خواهند گرفت. نام دیگر این بندهای ارتودنسی، حلقه یا لیگاتور است.
نوع دوم، کش‌های ارتودنسی بزرگ‌تری هستند که برای کمک به مرتب کردن دندان‌ها میان دو فک بالا و پایین بین دندان‌ها جای می‌گیرند تا دندان‌ها را به طور مرتب بر روی هم تنظیم کنند. برای استفاده و نصب هر کدام از این کش‌های ارتودنسی، متخصص ارتودنسی با ابزارهای مخصوص اقدام میکند. انواع رنگ‌بندی در حلقه‌ها متنوع‌تر از کش‌هایی است که در بین دو فک قرار داده میشوند.
دلیل این موضوع نیز این مسئله است که کش‌های بزرگ‌تری که بین فک بالا و پایین هستند کم‌تر در ظاهر دندان‌ها قابل مشاهده‌اند.
چگونه یک رنگ مناسب انتخاب کنیم؟
منظور از این سوال این است که در واقع چه عواملی در انتخاب رنگ تاثیرگذار هستند. آیا رنگ پوست و سن و سال تاثیری در این انتخاب دارند؟ بیایید در ادامه با هم ببینیم.
استفاده از بریس یک قدم مهم در جهت افزایش سطح سلامت و زیبایی بیشتر دهان و دندان‌هاست. استفاده از کش رنگی در طول درمان با بریس به شما برای به دست آوردن ظاهر دلخواه خود کمک میکند. به هنگام انتخاب رنگ بریس باید به رنگ پوست، مو و چشم خود و هر اتفاق مهم دیگری که پس از درمان با بریس در انتظار شما است توجه کنید. برخی از افراد از رنگ سفید یا هر رنگ دیگری که به راحتی روی آن لکه ایجاد میشود دوری میکنند. از سوی دیگر انتخاب کش کائوچویی رنگی یک روش جالب برای بیان کردن نوع شخصیت خود، لذت بیشتر در طول تعطیلات و زیبایی بیشتر دهان و دندان به شمار می‌رود. استفاده از این کش‌ها است که این نوع ارتودنسی را به ارتودنسی رنگی معروف کرده است.
رنگ پوست
تعداد زیادی از افراد به سراغ انتخاب رنگی می‌‌روند که با رنگ پوست آن‌ها مطابقت دارد. اگر رنگ پوست شما تیره یا سبزه است انتخاب بعضی رنگ‌ها از قبیل طلایی، بنفش یا آبی دریایی یا فیروزه‌‌ای به زیباتر شدن ظاهر دهان و دندان شما کمک خواهد کرد. برای افرادی که رنگ پوست آن‌ها روشن‌تر است استفاده از رنگ‌های سرد مانند نقرهای، آبی آسمانی، صورتی روشن یا یاسی ظاهر بهتری ایجاد میکند. هنگامی که شما رنگ کش مورد استفاده در طول درمان با ارتودنسی رنگی را با توجه به رنگ پوست خود انتخاب کنید با هر لباسی که بپوشید مطابق خواهد بود. امروزه غالب افراد به انتخاب لباسی می‌‌پردازند که با ظاهر آن‌ها و رنگ پوستشان مطابقت بهتری داشته باشد.
بهتر است رنگ دلخواه خود را انتخاب کنید تا از ظاهری که به وجود می‌‌آید لذت ببرید. همیشه امکان تغییر کش ارتودنسی رنگی وجود دارد؛ با این حال شما باید فقط رنگی را انتخاب کنید که دلخواهتان است.
توجه به فصول سال
تغییر رنگ بریس در هر فصلی میتواند یک اتفاق جالب و هیجان انگیز باشد. به عنوان مثال می‌توانید در فصل تابستان از رنگ‌های سرد که نماد رنگ اقیانوس و شن هستند استفاده کنید یا در فصل بهار رنگ‌هایی از قبیل سبز نعنایی، صورتی یا آبی را انتخاب کنید. در فصل پاییز نیز انتخاب رنگ‌های مدرسه‌ای میتواند یک انتخاب بامزه باشد. جالب است بدانید بعضی از نوجوانان در پایان تعطیلات از کش تیره استفاده میکنند که نشانه اندوه آن‌ها از به پایان رسیدن دوران تعطیلات است. شما نیز می‌توانید رنگ کش ارتودنسی رنگی خود را با توجه به مناسبت یا تعطیلات نزدیک انتخاب بکنید اما قبل از انجام چنین کاری اتفاقاتی که بعد از آن در انتظار شما است مانند یک ملاقات کاری مهم را نیز در نظر داشته باشید.
از رنگ‌های متالیک بهره ببرید
رنگ مسی هنوز هم یک رنگ عالی به هنگام انتخاب رژ لب محسوب میشود و شما می‌توانید از رنگ‌های این خانواده برای کش ارتودنسی خود استفاده کنید. رنگ‌های نقرهای، طلایی و متالیک می‌توانند به زیباتر شدن لبخند شما کمک کنند؛ به ویژه اگر برای یک موقعیت خاص انتخاب بشوند.
از انتخاب این رنگ‌ها پرهیز کنید
گاهی اوقات شما بدون در نظر گرفتن رنگ پوست خود از انتخاب برخی رنگ‌ها خودداری می‌کنید. این مجموعه شامل هر گونه رنگ است که باعث میشود ظاهر دندان شما زرد به نظر بیاید، دندان شبیه پوسیدگی باشد یا آن که با گذر زمان به راحتی رنگ آن تغییر بکند. برخی از این رنگ‌ها به شرح زیر هستند:
- کش روشن که میتواند ذرات غذا که بین دندان گیر کرده‌اندرا به راحتی نشان بدهد و با گذر زمان رنگ آن تغییر میکند.
- کش سفید باعث میشود که رنگ زرد طبیعی دندان بیشتر جلب توجه کند و احتمال تغییر رنگ آن بسیار زیاد است.
- رنگ زرد و باقی رنگ‌های روشن که رنگ زرد طبیعی دندان را قوی‌تر میکنند.
- کش سیاه که میتواند ظاهری شبیه پوسیدگی دندان یا ذرات غذایی بین دندان را ایجاد کند؛ به ویژه در مواردی که با گذر زمان رنگ آن تغییر می‌یابد.
- بعضی از سایه‌های خاص قهوهای و سبز که باعث میشوند ظاهر دندان زرد به نظر بیاید یا دیگران تصور بکنند بین دندان شما ذرات غذا باقی مانده است.
جدا از رنگی که شما انتخاب می‌کنید باید به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت بسیار بالایی بدهید. در صورتی که شما بریس خود را تمیز نگهداری نکنید، در نهایت با خوردن هر نوع ماده غذایی رنگ آن تغییر پیدا میکند و ظاهر بسیار نامطلوبی ایجاد میشود که اعتماد به نفس شما را زیر سوال می‌برد.
بزرگسالان می‌توانند چه رنگ‌هایی را انتخاب کنند؟
اگرچه تعداد زیادی از بزرگسالان علاقه ای به استفاده از ارتودنسی رنگی ندارند؛ برخی از آن‌ها استفاده از کش رنگی را دوست دارند. باید برای آن‌ها از رنگی استفاده کرد که مطابقت خوبی با براکت‌ها داشته باشد. در صورتی که شما از براکت فلزی استفاده می‌کنید به احتمال زیاد رنگ آن نقره ای یا خاکستری خواهد بود. استفاده از کش روشن آخرین گزینه‌‌ای است که یک بزرگسال انتخاب میکند چرا که معمولا در فواصل زمانی میان جلسات درمان به علت مصرف چای و قهوه یا نوشیدنی‌های بدون الکل، رنگ آن‌ها تغییر می‌یابد.
ارتودنسی رنگی مناسب چه سنینی است؟
کش‌ها یا الاستیک‌های ارتودنسی رنگی را برای اکثر بیمارانی که ارتودنسی ثابت انجام می‌دهند استفاده میکنند. وظیفه این الاستیک‌ها مرتب کردن دندان‌ها در جهاتی خاص است. بیشتر افراد از قدیم ترجیح می‌دادند که کش بی رنگ یا سفید را انتخاب کنند. اما این روزها کودکان، نوجوانان و برخی از جوانان دوست دارند این الاستیک‌ها را رنگی انتخاب بکنند. بنابراین این افراد بیشتر از سایرین به انجام ارتودنسی رنگی تمایل دارند.
مزایای ارتودنسی رنگی چیست؟
بسیاری از کودکان به دلیل رنگ‌های متنوع و جذاب کش‌های ارتودنسی رنگی، به سمت درمان تشویق میشوند و برای حفظ و نگهداری صحیح بریس‌های خود، بهداشت دهان و دندان‌ها را رعایت میکنند و به سوی مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نیز سوق پیدا میکنند. علاوه بر این، استفاده از بریس‌های رنگی ارتودنسی، عدم جذابیت و کسل کنندگی درمان را نیز کاهش می‌دهد و به داشتن درمانی سرگرم کننده و جذاب کمک خواهد کرد.
معایب ارتودنسی رنگی چیست؟
ارتودنسی دندان به صورت کلی فرآیندی است که با ایجاد تغییر در ساختار دندان و بافت استخوان انجام می‌گیرد و از آن جا که تمام ارگان‌های بدن متصل به هم و تاثیرگذار بر عملکرد دیگری هستند، خیلی دور از انتظار نیست که ارتودنسی عوارضی به همراه داشته باشد.
البته نکته مهم این است که این عوارض تا حدود زیادی قابل کنترل هستند. اما چطور؟ در وهله اول چیزی که میتواند به طور قابل توجهی بر میزان عوارض تاثیر بگذارد، انتخاب یک متخصص ارتودنسی خوب و مناسب‌ترین روش برای ارتودنسی است. سپس رعایت اصول بهداشتی حین و بعد از ارتودنسی اهمیت دارد.
روزهای ابتدایی درمان قطع هنوز به وجود بریس ارتودنسی عادت نکرده‌اید و احساس ناراحتی می‌کنید. احساس درد در ناحیه دندان‌ها به دلیل فشار واردشده از سمت براکت‌ها (برای جابه‌جا کردن دندان‌ها) نیز از معایب آن محسوب میشود.
اگر بدن بیمار به نیکل و لاتکس حساسیت داشته باشد ممکن است که به الاستیک‌ها (از جنس پلاستیک) و براکت‌های ارتودنسی (اگر از جنس فلز باشند) نیز واکنش نشان بدهد. در صورت وجود این دست آلرژی‌ها، دندانپزشک خود را در جریان بگذارید تا از الاستیک‌های بدون لاتکس و سایر فلزات استفاده بکند.
گاهی نیز ممکن است که به هنگام نصب براکت‌ها در ناحیه لثه و زبان دچار زخم بشوید. این مورد بیشتر در مورد ارتودنسی لینگوال است که براکت‌ها پشت دندان نصب میشوند. در چنین موقعیتی زبان مدام به براکت‌ها برخورد میکند و زخم میشود.
نکات آموزشی و نحوه نگهداری از ارتودنسی به ویژه مدل رنگی
از ارتودنسی رنگی نیز مثل ارتودنسی ساده باید مراقبت و نگهداری به عمل بیاید. برای مراقبت از ارتودنسی رنگی نیازی به اقدامات سخت و پیچیده نیست. دندانپزشک در طول درمان اقدامات لازم برای نگهداری از ارتودنسی رنگی را به شما آموزش می‌دهد که به شرح زیر است:
رعایت بهداشت و تمیزی دندان‌ها
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای مراقبت از ارتودنسی رنگی رعایت بهداشت و تمیز نگه داشتن دندان‌ها است. در طول ارتودنسی و بعد از آن حتما از نخ دندان استفاده کنید و مسواک بزنید.
پرهیزهای غذایی
از خوردن غذاهای سخت و چسبناک خودداری نمایید. این غذاها را می‌توانید بعد از جدا کردن بریس از نگهدارنده استفاده بکنید. در صورتی که این غذاها به بریس بچسبند جدا کردن آن‌ها سخت خواهد بود و ممکن است منجر به عفونت دندان بشود.
دقت به هنگام ورزش
هنگام انجام ورزش‌های خطرناک از حفاظ دهان بهره برید. اگر ضربه‌ای به دندان و دهان شما وارد شود ممکن است نه تنها منجر به شکستن بریس شود بلکه دندان شما نیز آسیب ببیند.
مراجعه مرتب به دندانپزشک
بعد از پایان یافتن و حین ارتودنسی باید مداوم متخصص ارتودنسی شما را معاینه کند. در این صورت اگر مشکلی وجود داشته باشد، تشخیص داده میشود و از پیشرفت آن جلوگیری میشود.
قیمت ارتودنسی رنگی
هزینه ارتودنسی رنگی تفاوت زیادی با هزینه ارتودنسی با براکت فلزی ندارد. بلکه با توجه به نوع روش مورد استفاده، نوع ابزار و دستگاه‌ها و همچنین بیمه شخص حساب میشود.
- در صورتی که بیمار تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی باشد، مبلغ کمی از قیمت ارتودنسی را بیمه پرداخت خواهد کرد.
- در صورتی که بیمار تحت پوشش بیمه تکمیلی باشد، بخش بسیار زیادی از هزینه درمان را بیمه به عهده می‌گیرد.
- در صورتی که فرد تحت پوشش بیمه مسلح باشد، باید به بیمارستان‌های ارتش مراجعه بکند. چرا که بیمه نیروی مسلح مخصوص این بیمارستان‌ها است و هزینه درمان در کلینیک‌های خصوصی را پوشش‌دهی نمی‌کند.
- در صورتی که فرد تحت پوشش سایر بیمه‌ها است، باید بیمه خود را با مرکز درمانی مطابقت بدهد تا با مشکل برخورد نکند.
برای اطلاع بیشتر از هزینه ارتودنسی رنگی می‌توانید، همین حالا با کلینیک دکتر پرورش تماس بگیرید.
سوالات متداول
تعداد دفعاتی که یک متخصص ارتودنسی اصلاح و تغییر بریس را انجام می‌دهد به سرعت حرکت دندان‌های شما بستگی دارد. اما در اکثر موارد این امر هر ۶ تا ۸ هفته یک بار صورت می‌گیرد. هر بار که متخصص ارتودنسی، بریس شما را سفت میکند می‌توانید یک کش رنگی جدید انتخاب کنید.
بله. به طور منظم روزی ۳ تا ۴ بار باید دندان‌های خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بکنید. به فاصله بین براکت و لثه خود کاملاً توجه داشته باشید و با دقت دندان و فاصله بین دندان و سیم ارتودنسی را تمیز کنید. هر بار حداقل به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید و نوک مسواک خود را به صورت صاف روی دندان‌هایتان قرار بدهید و به آرامی با حرکات چرخشی کوچک آن‌ها را تمیز نمایید.
سوالات متداول بهداشت دندان و خوراکی‌های
استفاده از نخ دندان یک بخش بسیار مهم در حفظ سلامت دندان و لثه به شمار می‌رود و باید حداقل روزی یک بار از نخ دندان استفاده بکنید. استفاده از نخ دندان در هنگام درمان با بریس میتواند کمی سخت باشد اما نباید این مرحله را ندید بگیرید. ذرات مواد غذایی به راحتی در اطراف براکت‌ها و حتی درون لثه گیر میکنند. استفاده از نخ دندان به خارج کردن آن‌ها کمک خواهد کرد. در صورتی که شما به کمک نخ دندان معمولی نمی‌توانید دندان‌های خود را تمیز بکنید بهتر است از برخی ابزارهای مخصوص بهره ببرید. دستگاهی مخصوص که برای استفاده از نخ دندان وجود دارد به شما کمک میکند یک سر نخ دندان را داخل دستگاه قرار بدهید و سر دیگر آن را با دست خود بگیرید و آن را در فاصله بین دندان‌ها و زیر لثه خود حرکت دهید.
بعد از نصب بریس روی دندان به هیچ عنوان از خوراکی‌هایی که چسبناک یا سفت هستند نباید استفاده کنید. این کار باعث میشود از آسیب رسیدن به بریس پیشگیری بشود. مراقبت از دندان و بریس به این معنا است که تا زمان تغییر بریس باید سالم و تمیز بماند.
