ایمپلنت دندان: از نوع دیجیتالی تا ایمپلنت یک روزه

بیماری‌های دندان و لثه یکی معضلات دنیای امروز است و با وجود پیشرفت گسترده‌ی دندانپزشکی در دهه‌های اخیر، در بسیاری از موارد درمان برخی از مشکلات دهان و دندان نیاز به راهکارهای اساسی‌تر دارد. ایمپلنت یکی از رو‌ش‌های کاشت دندان و یکی از این راهکارها است که کاربرد گسترده ای در دندانپزشکی دارد. اما ایمپلنت چیست و به چه معناست؟ انواع گوناگون آن چه تفاوتی با یکدیگر دارند و برای چه افرادی مناسب هستند؟

ایمپلنت دندان چیست؟

هر کدام از دندان‌های انسان عملکرد منحصر به فرد خود را دارد و به وجود آمدن هرگونه اختلال در این عملکرد، فرایند جویدن و گوارش فرد نیز مختل میشود. کاشت دندان یکی از راه‌های جایگزینی کامل یک دندان است که شامل روش‌های ایمپلنت، بریج و دندان مصنوعی است‌‌.

شایع‌ترین علت انجام ایمپلنت، پوسیدگی دندان است؛ هر نوع از پوسیدگی دندان از ریشه‌ی آن شروع میشود و به تدریج آن‌ را از بین میبرد. همچنین افراد ممکن است به دلیل از دست دادن یک دندان در حادثه و یا به قصد جایگزینی یک دندان به هدف زیبایی‌ اقدام به انجام ایمپلنت کنند.  در کاشت دندان به روش ایمپلنت، پیچی  از جنس تیتانیوم به جای ریشه‌ی دندان درون فک قرار میگیرد و به تدریج با بافت لثه ترکیب و یا به عبارتی با استخوان فک جوش میخورد و  ثابت میگردد.

این عامل یکی مهم‌ترین مزیت‌های ایمپلنت است؛ بافت استخوان برای زنده ماندن و عملکرد درست، نیاز به فعالیت دارد. این فعالیت همان جویدن غذا است که به ریشه‌ی دندان و در نهایت به استخوان فک نیرو وارد میکند و باعث فعالیت بافت استخوانی میشود‌. در سایر روش‌های کاشت دندان و ایمپلنت ساب پرواستیل  که دندان درون لثه قرار میگیرد و به فک نفوذ نمیکند، پویایی بافت استخوان فک حفظ نشده و به تدریج از بین میرود‌.

انواع ایمپلنت دندان

ایمپلنت دندان ساب پرواستیل

در این روش کاشت دندان، ایمپلنت روی قسمت فوقانی فک قرار میگیرد و درون استخوان فک نصب نمیشود. برای اجرای این نوع ایمپلنت از یک جراحی تک نزحله‌ای استفاده میشود؛ در جراحی تک مرحله‌ای، قسمتی از ایمپلنت خارج از بافت لثه باقی میماند تا پس از بهبودی، تاج دندان روی همان قسمت قرار گیرد. ایمپلنت ساب مزواستیل برای کسانی که بافت اسخوانی فک مقاوم نداشته و نمیخواهند تحت عمل جراحی برای ایجاد پیوند استخوانی جدید قرار گیرند،

ایمپلنت اندواستیل

ایمپلنت اندواستیل رایج‌ترین نوع ایمپلنت است. در این  نوع ایمپلنت پیچ تیتانیومی که با نام پایه‌ی فیکسچر شناخته میشود، داخل استخوان فک قرار گرفته و به وسیله‌ی پوششی به نام کاور اسکرو پوشیده میشود. جراحی موزد نیاز برای اجرای ایمپلنت اندواستیل یک جراحی دو مرحله‌ای است، چرا که پس از نصب پایه‌ی ایمپلنت و کاوراسکرو،‌ لثه بخیه میخورد و دو الی دو ماه بعد، قطعه‌ای به نام اباتمنت به جای کاوراسکرو نصب میگردد و پس از حدود یک ماهه تاج دندان روی پایه پایه قرار میگیرد. در ایمپلنت اندواستیل، پایه‌ی فیکسچر باعث رشد بافت استخوانی جدید و در نتیجه یکی شدن پایه با ساختار فک (جوش خوردن) شده و عملکرد آن‌ را مانند ریشه‌ی دندان میسازد.

تاج ایمپلنت

تاج یا روکش ایمپلنت، همان دندان جایگزین شده و مرحله‌ی نهایی اجرای ایمپلنت است. این پروتزهای دندانی میتوانند به وسیله‌ی چسب یا پیچ به پایه‌ی ایمپلنت متصل شوند. در پروتز پیچی، سوراخی در پایین دندان وجود دارد که اباتمنت وارد آن‌ میشود. یکی از مزایای این روش، قابلیت جداسازی ایمپلنت در هر زمان و بررسی وضعیت آن است. از طرفی تاج ایمپلنت چسبی مقاومت بیشتری در برابر شکسته شدن دارد.

برندهای مختلف ایمپلنت دندان

هر کدام از تولیدکنندگان ایمپلنت دندان، انواع مختلفی از ایمپلنت با ابعاد و کاربردهای مختلفی را تولید میکنند. این ایمپلنت‌ها برای تمام افراد مناسب نیستند‌ مثلا برخی از ایمپلنت‌ها نیاز به دوره‌ی درمان بیشتری دارند در حالی که بسیاری از بیماران ترجیح میدهند طول پروسه‌ی درمان را تا حد ممکن کاهش دهند. 

۱٫ ایمپلنت Mis:

برند Mis یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین تولیدکنندگان ایمپلنت دندان است که حدود ۲۵ سال پیش در اسرائیل بنیانگذاری شد. این برند که هم اکنون یک کمپانی چند ملیتی بوده و دارای شعبات متعدد در سراسر دنیا از حمله فرانسه، آمریکا، اسپانیا، پرتغال و….است، به ساخت و فروش انواع ایمپلنت دندان و تمام لوازم جراحی مورد نیاز برای اجرای آن میپردازد. سیستم‌های ایمپلنت طراحی شده توسط MIS رویکرد خلاقانه‌تری نسبت به ایمپلنت‌های سنتی داشته و دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند.

۲٫ ایمپلنت Dyna:

شرکت داینا، یکی از تولیدکنندگان ایمپلنت دندان در کشور هلند است که اصلی‌ترین محصول آن، انواع گوناگون پایه‌های فیکسچر با کاربردهای گوناگون است. این یکی از مزیت‌های رقابتی این شرکت است؛ چرا که برای انواع بافت‌های استخوانی و انواع دندان‌ها، محصولی مناسب تولید کرده است‌.

۳٫ ایمپلنت biotem:

بیوتم شرکتی در کره‌ی جنوبی است که از سال ۲۰۱۲ به تولید ایمپلنت‌ها دندانی‌ پرداخته است و تاکنون موفق به طراحی چهار نوع ایمپلنت AR(دو نوع)، BR, و IR شده است. هر کدام از این سیستم‌های ایمپلنت، درواقع نوع متفاوتی از پیچ پایه است که با تشخیص پزشکان به کار میرود.

۴٫ ایمپلنت osstem (قیمت ایمپلنت osstem):

ایمپلنت آستم که یکی از پرطرفدارترین ایمپلنت‌ها در ایران است، ساخت کشور کزه‌ی جنوبی بوده و از حدود ۱۴ سال پیش به ایران وارد شده است. ایمپلنت استم مانند بیوتم تولید کننده‌ی چهار سیستم ایمپلنت با نام‌های MS,US,TS,SS میباشد. یکی از مزایای ایمپلنت آستم، دوره‌ی درمانی کوتاه آن است؛ پروتز دندانی برای ایمپلنت استم، پس از حدود دو ماه روی پایه نصب میشود. در حالی که برای بسیاری از برند‌ها، این مدت ممکن است تا  ۵ ماه به طول انجامد. از طرفی کیفیت بالای این برند، سبب افزایش قیمت آن شده است، به طوری که هزینه‌ی انجام ایمپلنت آستم با روکش حدود ۸ میلیون است که در مقایسه با سایر برندهای موجود در ایران بالاتر است.

۵٫ ایمپلنت sic:

این نوع ایمپلنت ساخت کشور سوییس است و مدت زمان طولانی نیست که وارد ایران شده‌ است. ایمپلنت sic به ماندگاری و کیفیت بالا معروف است و از انواع ایمپلنت‌هایی است که حداقل ۱۰ سال میتواند در دهان فرد بدون هیج مشکلی بماند.

۶٫ ایمپلنت snuc:

ایمپلنت snuc، یک ایمپلنت دیگر ساخت کشور کره‌ی جنوبی است. ایمپلنت snuc نیز از محبوبیت بالایی در ایران برخوردار است؛ چرا که در عین کیفیت بالا، قیمت مناسب تری نسبت به رقبای خود دارد.

ایمپلنت دندان دیجیتال

ایمپلنت دندانی دیجیتال، یکی از روشهای نوین اجزای ایمپلنت دندان است که به منظور کاهش طول دوره‌ی درمان و جلوگیری از درد و خونریزی به کار میرود. در این روش اجرای ایمپلنت، ابتدا عکس‌های مختلفی از فک بیمار تهیه میشود؛ سپس دندانپزشک با استفاده از نرم‌افزار محل دقیق جایگذاری ایمپلنت را مشخص میکند.

این امر موجب میشود تا در هنگام جراحی نیازی به ایجاد شکاف بزرگ به منظور جایگذاری ایمپلنت نباشد و با ایجاد یک سوراخ کوچک، پایه‌ی فیکسچر را در محل دقیق آن نصب میکند. معمولا این سوراخ به قدری کوچک است که که نیازی به بخیه برای بستن آن بعد از عمل جراحی نیست‌. به همین دلیل بیمار درد و ناراحتی کمتری را احساس میکند.

البته باید اشاره کرد که هزینه‌ی ایمپلنت دیجیتال بیشتر از ایمپلنت معمولی است؛ چرا که نیاز به دقت بالاتر، زمان بیشتر و مهارت در استفاده از نرم افزارهای شبیه‌سازی دارد.

ایمپلنت یک روزه (ایمپلنت فوری)

همانطور که اشاره کردیم، پروسه‌ی درمانی ایمپلنت طولانی است و این یکی از معایب ایمپلنت محسوب میشود. ایمپلنت فوری یا ایمپلنت یک روزه یکی از روش‌های محبوب برای کسانی است که میخواهند در کمترین زمان ممکن، عمل ایمپلنت را انجام دهند. 

انجام ایمپلنت فوری مستلزم داشتن شرایط خاصی بر بیمار است؛ ایمپلنت فوری معمولا برای افراد کم سن‌تر که دارای بافت استخوانی قوی‌تر هستند توصیه میشود. همچنین بیمار نباید دارای بیماری‌های زمینه‌ای باشد. دندان قروچه یکی از مسائل مهم است که قبل از اجرای ایمپلنت فوری در نظر گرفته میشود؛ استحکام پایه‌ی ایمپلنت فوری در هفته‌های نخسا به اتدازه‌ی ایمپلنت سنتی نیست و دندان قروچه باعث تخریب یا شکستن تاج و آسیب به لثه میگردد. بنابراین بیمار ایمپلنت فوری نباید دندان قروچه داشته باشد. 

ایمپلنت فوری همیشه به روش دیجیتال انجام‌ میشود. از آنجایی که تمامی مراحل ایمپلنت در یک روز انجام‌ میشوند، نیاز به دقت و سرعت بالایی هست که روش سنتی از ان بی بهره میباشد. بنابراین معمولا اولین جلسه‌ی ایمپلنت فوری به عکسبرداری و اسکن دهان بیمار اختصاص پیدا میکند تا در جلسه‌ی دوم ایمپلنت به سرعت و به درستی در زمان کم نصب شود‌.

ایمپلنت فوری به دو شیوه‌ی اصلی fresh socket و immediate loading اجرا میشود. در روش اول تمامی مراحل اجرای ایمپلنت در یک روز انجام‌ میشود. اما بیمار باید تمام شرایط گفته شده را داشته باشد. البته احتمال عفونت و خونریزی پس از عمل جراحی وجود دارد ولی ناچیز است.

در روش دوم ایمپلنت بین نصب پایه و تاج حدود دو هفته فاصله هست که بنابر تشخیص پزشک میتواند تغییر کند. یکی از مزایای این روش، این است که نتیجه‌ی نهایی تفاوت زیادی با ایمپلنت سنتی نداشته و استحکام یکسانی دارد‌. 

اینکه ایمپلنت فوری قابل انجام است یا خیر بستگی به تشخیص پزشک دارد. قطعا برای افرادی که بافت استخوانی و لثه‌ی قوی دارند، استفاده از این نوع ایمپلنت مانعی ندارد، هرچند ایمپلنت فوری نیازمند مراقبت بیشتری است، اما زملن کمتری برای درمان میطلبد که برای بسیاری از افراد یک مزیت است‌. اما برای کسانی که شرایط فوق را ندتزند، استفاده از اسمپلنت فوری بهدهیچ عنوان توصیه نمیشود؛ ایمپلنت فوری در بافت استخوانی ضعیف، نه تنها مستحکم نمیشود، بلکه موجب آسیب لثه و فک شده و ضمن ضرر به سلامتی دهان و دندان، زمان و هزینه‌ی بالایی را هدر میدهد.

هزینه و قیمت ایمپلنت دندان چگونه محاسبه میشود؟

از اولین عواملی که در قیمت ایمپلنت برای بیمار موثر است، نوع یا برند ایمپلنت است. گفتیم که برندهای مختلف ایمپلنت قیمت‌های متفاوتی دارند. بنابراین هر چه جنس ایمپلنت مرغوبتر باشد، قیمت بالاتری دارد.

عامل دوم تعداد ایمپلنت است؛ یک فرد ممکن است به یک یا چند ایمپلنت نیاز داشته باشد. مثلا هنگامی که دندان‌ها کنار یک دیگرند (مثلا ۳ دندان) ممکن است فرد نیاز به نصب ۳،۲ یا ۱ ایمپلنت باشد و طبعا هر چه تعداد ایمپلنت‌ها بیشتر باشد، هزینه نیز بیشتر است‌.

در صورتی که ریشه‌ی دندان پوسیده به بافت لثه آسیبی وارد نکند، نیازی به خالی کردن حفره‌ی دندان از ریشه نیست. در عیر این صورت کشیدن ریشه هزینه ای اضافه بر ایمپلنت است. 

هزینه‌ی هر عدد با ایمپلنت به همراه تاج حدود ۵ الی ۸ میلیون تومان است. در صورتی که تعداد تاج‌ها بیشتر از پایه‌های ایمپلنت باشد، این هزینه‌ به ازای هر دندان کمتر است.

ایمپلنت بدون جراحی چگونه انجام میشود؟

ایمپلنت بدون جراحی اشاره‌ای به ایمپلنت دیجیتال دارد؛ در این نوع ایمپلنت، برش‌های ایجاد شده برای جایگذاری ایمپلنت بسیار کوچک بوده و نیازی به بخیه بعد از جراحی ندارند. اجرای ایمپلنت بدون جراحی، مستلزم دارا بودن شرایط مشابه ایمپلنت فوری است. یعنی بافت استخوان و لثه به اندازه‌ی کافی قوی بوده و بیمار مبتلا به بیماری‌هایی نظیر بیماری سینوسی نباشد.

مزیت اصلی ایمپلنت بدون جراحی، احتمال کم عفونت، تورم و درد کمتر پس از جراحی است؛ عدم ایجاد سواف بزرگ و بخیه علت اصلی این موارد است کع باعث کاهش زمان اجرای ایمپلنت نیز میگردد.

سوالات متداول

عوارض ایمپلنت دندان چیست؟ درست مانند هر پروسه‌ی درمانی دیگری، ایمپلنت نیز دارای عوارض جانبی است که قبل از اجرا باید بررسی شوند. اولین عارصه‌ی جانبی ایمپلنت خونریزی، حساسیت و تورم بعد از جراحی است. البته این موارد با مراقبت درست تا حد زیادی کاهش میابند. 

مهمترین عوارض جانبی ایمپلنت، عوارض بلند مدت آن است. اولین عارضه‌ی بلند مدت ایمپلنت، امکان لق شدن دندان کناری ایمپلنت میباشد؛ این مشکل بر اثر جوش نخوردن ایمپلنت با استخوان فک، جابجایی آن و در نتیجه آسیب به ریشه‌ی دندان کناری به وجود می‌آید. دومین عارضه‌ی جانبی شکسته شدن تاج دندان است؛ در بسیاری از موارد اتصال نادرست تاح به اباتمنت، سبب جدا شدن تاج و یا شکستن آن میشود‌.

آیا ایمپلنت دندان باعث اختلال خواب میشود؟ یکی از اختلالات خواب آپنه خواب نام دارد؛ این مشکل باعث توقف تنفس در خواب شده و فرد را وادار به نفس کشیدن از طریق دهان‌ میکند. تنفس از طریق دهان باعث خشکی دهان و آسیب رسیدن به دندان‌ها میشود. داشتن ایمپلنت برای فردی که داری این اختلال است، ممکن است به مرور زمان به ایمپلنت و تاج آن آسیب بزند. این مورد یکی از معدود مشکلات و البته معروفترین اختلال خواب است که با مشکلات دهان و دندان ارتباط دارد. ایمپلنت به تنهایی هیچ مشکلی برای خواب افراد ایجاد نمیکند، ولی افرادی که دارای اختلالات این چنینی هستند، باید با پزشک خود در مورد اجرای ایمپلنت مشورت کنند‌.

ایمپلنت دندان برای اکثر بیماران قابل اجرا است؛ اما بسیاری از افراد بدون داشتن اطلاع دقیق از این نوع درمان به سراغش میروند و نتیجه‌ی مورد انتظار خود را دریافت نمیکنند. بنابراین برای اجرای هر نوع ایمپلنت ابتدا بهتر است با دندانپزشک مشورت و بهترین نوع آن انتخاب شود.